Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінде 2025 жылдың алғашқы отырысы өтті. Жасөспірімдер істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі межведомствалық комиссияның отырысына орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың, сондай-ақ үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері қатысты. Отырыстың тақырыбы – жасөспірімдер қылмысын алдын алу, қараусыздық пен панасыздықты болдырмау, сондай-ақ балалардың әл-ауқаты мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін талқылауға арналды, деп хабарлайды «Aulieatanews» агенттігінің тілшісі ҚР Білім және ғылым министрлігіне сілтеме жасап.
Отырыста көтерілген негізгі мәселелердің бірі – Қазақстандағы жасөспірімдер қылмысын азайту болды. Білім және ғылым министрлігінің мәліметі бойынша, соңғы 10 жылда кәмелетке толмағандар арасында құқық бұзушылықтар деңгейі үш есе төмендеген. Бұл – жасөспірімдер қылмысымен күрестегі үлкен жетістік, ол кешенді тәсіл мен қоғамның түрлі институттарын тартудың нәтижесінде қол жеткізілген.
«Құқық бұзушылықтардың ашылу мен тіркелуі артуына қарамастан, 2024 жылдың қорытындысы бойынша тағы да 5 пайызға төмендегені байқалады», – деп атап өтті Ішкі істер министрлігінің өкілдері. Бұл, әлеуметтік жағдайлардың қиындығына қарамастан, профилактикалық жүйенің тиімді жұмыс істеп, оң нәтижелер беріп отырғанын көрсетеді.
Дегенмен, мамандардың айтуынша, жағдай әлі де шиеленіскен өңірлер бар. Олардың қатарында Жетісу, Ұлытау, Павлодар, Ақмола және Қарағанды облыстары, сондай-ақ Астана және Шымкент қалалары атап өтілді. Осы өңірлерде шешуді қажет ететін нақты мәселелер қалып отыр. Мұндай мәселелер арасында құқықтық білімнің төмен деңгейі, әлеуметтік қызметкерлер мен психологиялық қолдау мамандарының жетіспеушілігі сияқты факторлар кешенді тәсілді және жергілікті деңгейде қосымша күш-жігерді талап етеді.
Ішкі істер министрлігінің өкілдері жасөспірімдер арасында құқық бұзушылықтардың алдын алуда мемлекеттік органдардан бастап, ата-аналар мен білім беру ұйымдарына дейін барлық қатысушылардың белсенді түрде қатысуы маңызды екенін атап өтті. Бұл көзқарас ҚР Білім және ғылым министрлігінің балалардың құқықтарын қорғау комитетінің аналитикалық материалдарында көрініс тапты.
«Жүйенің барлық құрамдас бөліктері өзара байланыста болуы тиіс: мемлекеттік органдар, мектептер, ата-аналар және тіпті жергілікті қауымдастықтар осы бағытта белсенді жұмыс істеуі керек», – деп атап өтті ІІМ өкілі.
Комиссия жасөспірімдер қылмысының себептерін терең зерттеп, балаларды әлеуметтендіру және құқық бұзушылықтардың алдын алу бойынша нақты қадамдар ұсынды. Олардың арасында құқықтық білім беру, тәрбиелік жұмыстар, жасөспірімдердің бос уақытын ұйымдастыру, сондай-ақ мектептердегі ата-аналарға педагогикалық қолдау көрсету орталықтарының және өңірлік психологиялық қызметтердің жұмысын күшейту ұсынылды.
«Құқықтық білім беру мен тәрбиелік жұмыстарға, сондай-ақ жасөспірімдердің бос уақытын ұйымдастыруға ерекше назар аудару керек», – деп атап өтті Білім және ғылым министрі Ғани Бейсембаев.
Ол жергілікті атқарушы органдарға профилактикалық шараларды күшейтіп, жүйелі түрде жұмыс ұйымдастыруды тапсырды.
«Жергілікті атқарушы органдар ұзақ мерзімді перспективада тиімді болатын кешенді жұмысты ұйымдастыруы тиіс», – деді министр.
Мектептердегі ата-аналарға педагогикалық қолдау көрсету орталықтарының жұмысын күшейту мен өңірлік психологиялық қызметтердің қызметін кеңейтуге ерекше көңіл бөлінді. Бұл шаралар тек құқық бұзушылықтарды алдын алуға ғана емес, жасөспірімдер үшін қолайлы әлеуметтік орта құруға да көмектеседі.
